شمارش معکوس برای آغاز عملیات اجرایی احداث خط ریلی تبریز- چشمه ثریا / مسیرریلی برای تاجران جذاب است؟

درشرایطی که اجرای پروژه های ملی مانند راه اندازی پروژه خط ریلی تبریز – چشمه ثریا به عنوان پل ارتباطی بین آسیا و اروپا عمل کرده که حتی عبور بخش کوچکی از این کالاها از خاک ایران، سالانه ده‌ها میلیارد دلار درآمد ترانزیتی برای کشور به همراه خواهد داشت که اخیرا مطالعات احداث این خط آهن آغاز شده و نقشه های آن جهت عقد تفاهم نامه و انتخاب پیمانکار آماده شده است.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، گروسی مدیرعامل منطقه آزاد ماکو درخصوص اهمیت این خط ریلی گفت: ایران از طریق این خط ریلی به یک مسیر ریلی یکپارچه و بدون توقف تبدیل می‌شود و اینجا جایی است که خط ریلی چین می‌تواند بدون توقف به اروپا متصل شود و اگر تنها ۱۰ درصد این مبادلات از مسیر ایران به‌ویژه منطقه آزاد ماکو عبور کند، رقمی بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار عاید کشور خواهد شد و این فرصتی استثنایی است که می‌تواند اقتصاد ملی را متحول و ماکو را به مرکز مبادلات شرق آسیا و اروپا تبدیل خواهد کرد. 

به دنبال اظهارات گروسی مدیرعامل منطقه آزاد ماکو برخی از رسانه ها مدعی شده اند که ۱۰۰ میلیارد دلار ارزش محموله‌هایی است که قرار است از مسیر تبریز به چشمه ثریا منتقل شود تنها متعلق به صاحبان کالا است و درآمد مستقیم کشور ما نیست درحالیکه نقطه نقض اصلی این ادعا آنجاست که درآمد حاصل از حمل‌ونقل کالا، تنها بخش کوچکی از منافع اقتصادی کلانی است که یک کشور از میزبانی چنین مسیر تجاری مهمی به دست می‌آورد و این ایده که «سهم ما فقط درآمد حمل کالاهاست» بسیار ساده‌انگارانه است و تمام منافع جانبی و غیرمستقیم اقتصادی را نادیده می‌گیرد.

با راه‌اندازی چنین مسیر مهمی، تقاضا برای نیروی کار در بخش‌های مختلف به شدت افزایش می‌یابد ؛ به طوری که از رانندگان کامیون و کارگران بارانداز گرفته تا متخصصان گمرک، کارمندان شرکت‌های حمل‌ونقل و کارکنان خدمات پشتیبانی (مانند رستوران‌ها، هتل‌ها و پمپ بنزین‌ها) که در طول مسیر فعالیت می‌کنند، همگی از این رونق منتفع می‌شوند و این مشاغل نه تنها به کاهش بیکاری کمک می‌کنند، بلکه با افزایش قدرت خرید، به رونق اقتصادی محلی و ملی نیز می‌انجامد. 

ازسویی دیگر، برای مدیریت حجم عظیم کالاها، سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل مانند جاده‌ها، پایانه‌ها، انبارها و گمرکات انجام می‌شود که این سرمایه‌گذاری‌ها نه تنها برای تجارت بین‌المللی ضروری است، بلکه سطح کیفیت زیرساخت‌های کشور را نیز ارتقا داده و در بلندمدت به نفع همه شهروندان خواهند بود.

میزبانی یک مسیر تجاری مهم را دست کم نگیرید

همچنین علاوه بر درآمد مستقیم حاصل از حمل‌ونقل، دولت از منابع مالی دیگری مانند عوارض گمرکی، مالیات بر درآمد شرکت‌ها و افراد مرتبط با این تجارت و همچنین مالیات بر ارزش افزوده (VAT) که بر روی خدمات و کالاهای مرتبط اعمال می‌شود، کسب درآمد می‌کند؛ بنابراین میزبانی یک مسیر تجاری مهم، نفوذ ژئوپلیتیکی یک کشور را در منطقه و جهان افزایش می‌دهد که حتی منجر به بهبود روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای دیگر و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بیشترخواهد شد. 

بنابراین ادعای مطرح شده تنها بر یک بخش بسیار کوچک و مستقیم از معادله اقتصادی تمرکز دارد و تمام منافع گسترده و زنجیره‌ای را نادیده می‌گیرد همچنین ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار برای صاحبان کالا ممکن است به طور مستقیم به حساب دولت واریز نشود، اما جریان مالی و اقتصادی عظیمی که ایجاد می‌کند، منافع بسیار بیشتری را از طریق ایجاد شغل، توسعه زیرساخت‌ها، درآمدهای مالیاتی و تقویت موقعیت ژئوپلیتیک نصیب کشور خواهد کرد.

البته برخی از منتقدان نیز براین باورند که مسیرهای ریلی دارای ظرفیت کافی و جذابیت کافی برای تجار و شرکت های حمل ونقل و فورواردرها نیست؛ این درحالی است که حمل‌ونقل ریلی به ویژه برای کالاهای حجیم و سنگین در مسافت‌های طولانی، به دلیل هزینه کمتر در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای و ظرفیت بالای واگن‌ها، برای تاجران مقرون به صرفه تر است و حتی از نظر ایمنی بالاتر و آسیب‌پذیری کمتر در برابر شرایط جوی نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای و دریایی برتری دارد، که باعث کاهش ریسک آسیب به کالا می‌شود.